Gliwice

Opis ogólny
Pierwszy dworzec w Gliwicach powstał wraz z dotarciem linii z Wrocławia w 1845 roku. Był on zdecydowanie mniejszy od obecnego. Stał dokładnie w miejscu obecnego dworca, choć okolica różniła się znacznie. Ulica łącząca dworzec z centrum miasta zyskała nazwę „Dworcowa” (Bahnfofstrasse). W odróżnieniu od ulic Dworcowych w innych miastach, jest ona nieco oddalona od dworca. Pamiętać jednak trzeba, że w owym czasie w miejscu ulicy Zwycięstwa były dość bagniste łąki. W 1893 dokonano częściowej rozbudowy dworca. Rozwój miasta spowodował, że pilna stała się znacznie większa rozbudowa dworca odpowiedniego dla dużych przepływów ludzi i towarów. Pierwsze plany zaczęły powstawać tuż przed I wojną światową. Ale dopiero po jej zakończeniu, powstaniach, plebiscycie i ostatecznym wytyczeniu granicy między Polską a Niemcami powrócono do tematu. Opolska Dyrekcja Kolei przygotowała projekt nowego Dworca. Głównym projektantem był radca Grossart. Sama budowa rozpoczęła się wiosną 1923 roku. Wraz z dworcem postanowiono przebudować plac wokół. Tu prace koncepcyjne trwały znacznie dłużej i jeszcze w latach 30 XX wieku zastanawiano się nad ostatecznym jego kształtem. Plac zresztą wielokrotnie był potem przebudowywany, a obecnie (2022 rok) trwa kolejna jego przebudowa. Budowa nowego budynku dworca zakończyła się w 1925 roku. Otwarcie nastąpiło 9 grudnia. Do dziś dworzec niewiele się zmienił z zewnątrz od czasu jego powstania. Widać to doskonale podczas oglądania starych zdjęć i pocztówek – od razu można poznać co się widzi. Jedyne zmiany na przestrzeni dziejów, to różne traktowanie jego elewacji jako powierzchni reklamowej. No i nie ma oryginalnego zegara Siemens. Natomiast środek dworca podlegał wielu przemianom na przestrzeni lat. Na początku mieścił kasy biletowe, poczekalnię pierwszej i drugiej klasy – z salą konferencyjną i restauracją. Nieco z boku była poczekalnia trzeciej i czwartej klasy (ta ostatnia z osobnym wejściem). Perony przetrwały w swojej formie pierwotnej aż od 2015 roku, zatem większość z nas dziś jeszcze pamięta, jak wyglądały. A kto już zapomniał albo jest za młody – spora część zdjęć w galerii wciąż przedstawia perony w tamtej formie. Dworzec przed wojną obsługiwał bardzo duży ruch zarówno pasażerski, jak i towarowy. Tutaj też w latach 1936 – 1939 zatrzymywał się najszybszy pociąg tamtych czasów: Latający Ślązak”, który po bardzo wolnych 15 minutach jazdy z Bytomia po wyjechaniu z Gliwic rozpędzał się do 160 km/h i w czasie 4:22 h docierał do Berlina. W latach powojennych dworzec funkcjonował bez większych zmian. Jedynie ściany wewnątrz ozdobiono mozaiką. Same pomieszczenia były na tyle dobrze zaprojektowane, że nie wymagały znaczących modyfikacji. Te nastąpiły dopiero z nastaniem III RP, kiedy rodził się młody kapitalizm – tutaj zaznaczony byle jakimi budkami z szybkim jedzeniem, kwiatami, gazetami, gadżetami chińskimi itp. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku poddała się restauracja dworcowa – choć potem jeszcze były jakieś bardziej lub mniej udane reaktywacje. W styczniu 2015 roku rozpoczęto trwającą prawie dwa lata przebudowę dworca. Remont został ukończony w grudniu 2016, otwarcie ponowne nastąpiło 14 grudnia. Największą różnicę widać na peronach. Zlikwidowano wiaty oraz niższe perony techniczne, a nad całością postawiono przeszkloną halę. Natomiast od 2020 trwa budowa centrum przesiadkowego w bezpośrednim sąsiedztwie dworca od strony północnej. (Wojciech Gross. 18 stycznia 2022).

Opis ogólny

Pierwszy dworzec w Gliwicach powstał wraz z dotarciem linii z Wrocławia w 1845 roku. Był on zdecydowanie mniejszy od obecnego. Stał dokładnie w miejscu obecnego dworca, choć okolica różniła się znacznie. Ulica łącząca dworzec z centrum miasta zyskała nazwę „Dworcowa” (Bahnfofstrasse). W odróżnieniu od ulic Dworcowych w innych miastach, jest ona nieco oddalona od dworca. Pamiętać jednak trzeba, że w owym czasie w miejscu ulicy Zwycięstwa były dość bagniste łąki. W 1893 dokonano częściowej rozbudowy dworca.
Rozwój miasta spowodował, że pilna stała się znacznie większa rozbudowa dworca odpowiedniego dla dużych przepływów ludzi i towarów. Pierwsze plany zaczęły powstawać tuż przed I wojną światową. Ale dopiero po jej zakończeniu, powstaniach, plebiscycie i ostatecznym wytyczeniu granicy między Polską a Niemcami powrócono do tematu. Opolska Dyrekcja Kolei przygotowała projekt nowego Dworca. Głównym projektantem był radca Grossart. Sama budowa rozpoczęła się wiosną 1923 roku. Wraz z dworcem postanowiono przebudować plac wokół. Tu prace koncepcyjne trwały znacznie dłużej i jeszcze w latach 30 XX wieku zastanawiano się nad ostatecznym jego kształtem. Plac zresztą wielokrotnie był potem przebudowywany, a obecnie (2022 rok) trwa kolejna jego przebudowa. Budowa nowego budynku dworca zakończyła się w 1925 roku. Otwarcie nastąpiło 9 grudnia. Do dziś dworzec niewiele się zmienił z zewnątrz od czasu jego powstania. Widać to doskonale podczas oglądania starych zdjęć i pocztówek – od razu można poznać co się widzi. Jedyne zmiany na przestrzeni dziejów, to różne traktowanie jego elewacji jako powierzchni reklamowej. No i nie ma oryginalnego zegara Siemens.
Natomiast środek dworca podlegał wielu przemianom na przestrzeni lat. Na początku mieścił kasy biletowe, poczekalnię pierwszej i drugiej klasy – z salą konferencyjną i restauracją. Nieco z boku była poczekalnia trzeciej i czwartej klasy (ta ostatnia z osobnym wejściem).
Perony przetrwały w swojej formie pierwotnej aż od 2015 roku, zatem większość z nas dziś jeszcze pamięta, jak wyglądały. A kto już zapomniał albo jest za młody – spora część zdjęć w galerii wciąż przedstawia perony w tamtej formie.
Dworzec przed wojną obsługiwał bardzo duży ruch zarówno pasażerski, jak i towarowy. Tutaj też w latach 1936 – 1939 zatrzymywał się najszybszy pociąg tamtych czasów: Latający Ślązak”, który po bardzo wolnych 15 minutach jazdy z Bytomia po wyjechaniu z Gliwic rozpędzał się do 160 km/h i w czasie 4:22 h docierał do Berlina.
W latach powojennych dworzec funkcjonował bez większych zmian. Jedynie ściany wewnątrz ozdobiono mozaiką. Same pomieszczenia były na tyle dobrze zaprojektowane, że nie wymagały znaczących modyfikacji. Te nastąpiły dopiero z nastaniem III RP, kiedy rodził się młody kapitalizm – tutaj zaznaczony byle jakimi budkami z szybkim jedzeniem, kwiatami, gazetami, gadżetami chińskimi itp. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku poddała się restauracja dworcowa – choć potem jeszcze były jakieś bardziej lub mniej udane reaktywacje.
W styczniu 2015 roku rozpoczęto trwającą prawie dwa lata przebudowę dworca. Remont został ukończony w grudniu 2016, otwarcie ponowne nastąpiło 14 grudnia. Największą różnicę widać na peronach. Zlikwidowano wiaty oraz niższe perony techniczne, a nad całością postawiono przeszkloną halę. Natomiast od 2020 trwa budowa centrum przesiadkowego w bezpośrednim sąsiedztwie dworca od strony północnej.
(Wojciech Gross. 18 stycznia 2022).

Dane tabelaryczne
Województwo:		śląskie
dodatkowe tory:		są, zdatne do eksploatacji
budynki dworcowe:		Budynek dworca został zmieniony w latach 30 ubiegłego wieku (info: Konrad Sieradzki, 2005-06-20)
budynki obsługi taboru:		Pierwotna lokomotywownia była w rejonie dzisiejszych wolnych torów (w północno - zachodniej części stacji). Dzisiaj już nie istnieje. Później powstała parowozownia na wschód od dworca (za hutą Gliwice w likwidacji). Była tam obrotnica, już zlikwidowana. Budynek jeszcze jest, ale nie jest wykorzystywany (nie ma okien) - grozi rozbiórką.
zadaszenie peronów:		Od 2015 Hala dworcowa. Wcześniej - wiaty (poniemieckie), drewniane na metalowych podporach, zostały rozebrane pod koniec lat 60. XX w. i zastąpione nowym dachem z ciągle dziurawej blachy, ich długość została skrócona. Wiata na 3 peronie została wymieniona na nowoczesną, podobną do nowej na nowym peronie 4. Po kilkuletnim remoncie, w 2015 perony znajdują się w hali dworcowej.
semafory:		świetlne i SBL
dojście na perony (przejścia nad i podziemne, windy…):		Przejście podziemne: Są trzy przejścia podziemne - dwa ogólnodostępne i jedno służbowe. Środkowe, główne przejście w 2004 r. zostało na koszt miasta przedłużone w kierunku północnym, z wyjściem na ul. Tarnogórską. Tunel jest monitorowany kamerami i jak na razie dobrze oświetlony. (info: Jędruś) Po ukończeniu remontu dworca tymczasowe przejście nadziemne rozebrano i nie ma w planach jego ponownej budowy.
kasa/biletomat:		czynna
nastawnie, strażnice, posterunki:
wieża wodna:		pierwsza, nieużywana wieża wodna (z 1912r.) przy ulicy Kolberga (obecne przypisanie Składowa 8B) znajduje się po drugiej stronie torów, ok. 230m na północ od budynku dworca; w drugiej połowie 2021 roku, przy okazji tworzenia centrum przesiadkowego, gruntownie odnowiono wieżę i teraz wieża wraz z otoczeniem prezentuje się wspaniale; z zewnątrz pokryta jest specjalnym rodzajem cementu, zachowano także wskaźnik poziomu wody. (info: Przemysław Warczyński, 2024-01-18) wieża wodna z roku 1912 stoi na skarpie po północnej stronie stacji za wolnymi torami. Obecnie u podstawy skarpy są garaże, a wieżę otaczają ogródki działkowe - dojście tylko dla twardzieli. Wejście jest zamurowane, okna zakratowane - do środka wejść nie sposób. Generalnie stan wizualny taki sobie. (info: Paweł Niemczuk, 2020r.) druga, nieużywana wieża wodna przy ulicy św. Stanisława Kostki znajduje się ok. 1.4km na południowy wschód od budynku dworca; stan zewnętrzny wieży - zły: tynk zaczyna odchodzić, cienka obudowa zbiornika sypie się (dodatkowa otulina z blachy falistej), ściany są przybrudzone, jest wskaźnik poziomu wody, drzwi w złym stanie, ale zamknięte; stan wewnętrzny - nierozpoznany. (info: Przemysław Warczyński, 2020-02-19) trzecia wieża wodna znajduje się ok. 2.5km na wschód od budynku dworca, na terenie dawnego Zakładu Taboru; stan zewnętrzny wieży - średni: tynk miejscami odchodzi, część okienek wybita, jest wskaźnik poziomu wody, drzwi w dobrym stanie, zamknięte, ściany przybrudzone; stan wewnętrzny - nierozpoznany. (info: Przemysław Warczyński, 2020-02-19)
perony:		Perony: Czwarty peron wybudowany został w końcu lat 80 lub w latach 90. XX w. Trzeci peron został przebudowany przed wizytą papieża w Gliwicach. Oprócz peronów pasażerskich istniały trzy perony służbowe (zlikwidowane podczas remontu dworca) - między peronami. Peron służbowy za trzecim peronem pasażerskim został od strony Zabrza skrócony, bo przeszkadzał podczas budowy czwartego peronu pasażerskiego. Od czerwca 2007 r. peron pierwszy był nieczynny, a schody do niego zagrodzono metalowymi barierkami. Późną jesienią zabrano się za remont krawędzi peronu. Remont przyśpieszyło wznowienie kursowania pociągów pasażerskich do Bytomia. Krawędź od strony peronu drugiego jest już gotowa i przy niej stają pociągi do Częstochowy. Krawędź od strony budynku dworca jest odgrodzona od ludzi. (info: Andrzej Wysocki, 2008-02-06) Krawędzie peronowe: 8
kody:		EPA:5100024 HAFAS:5100011 IBNR:43

Linie przechodzące przez stację
[Pokaż/ukryj poza zasięgiem]
	27,100	Katowice – Legnica (137)
	25,564	Katowice Ligota – Gliwice (141)
	13,063	Zabrze Biskupice – Gliwice (147)
		Gliwice – Gliwice Łabędy (168)
	2,048	Maciejów Północny – Gliwice (711)
	1,796	Maciejów Południowy – Gliwice T3 [Gliwice GLA] (673)
		Gliwice – Gliwice Trynek
		Kolej Ruchu Regionalnego
	3,208	Maciejów Południowy – Gliwice GLA (712)
	4,900	[Maciejów Północny] – Gliwice GLA – Gliwice T3 (671)
		Zabrze Północ – Gliwice (pierwotny przebieg fragmentu 147)
	-0,500	Gliwice – Gliwice Sośnica KWK Sośnica Makoszowy (200)
		Gliwice – bocznice

Stan linii « Pokaż/ukryj
	ruch pasażerski i towarowy
	ruch towarowy i pasażerski sezonowy
	ruch towarowy i pasażerski weekendowy
	ruch towarowy i turystyczny
	ruch pasażerski
	ruch towarowy
	ruch pasażerski sezonowy
	ruch pasażerski weekendowy
	ruch turystyczny
	ruch drezynowy
	nieczynna
	nieprzejezdna
	rozebrana, zmienione przeznaczenie
	rozebrana
	w budowie/nie ukończona
	projektowana/nie zrealizowana
	brak danych
	odcinek jeszcze nie powstał
	linia wielotorowa
\|	linia zelektryfikowana
Nazwa	punkt czynny
Nazwa	punkt nieczynny
Nazwa	punkt zlikwidowany
	węzeł lub odejście torów
	galeria

Inne punkty należące do stacji
Gliwice GLA
Gliwice GLA
Koniec LK141
Koniec LK147
Styk LK168/200

Znajdź stacje w pobliżu

Jeżeli masz jakieś materiały, które powinny Twoim zdaniem znaleźć się na tej stronie - wyślij je do nas.
Uzupełnij dane | Napisz email do redakcji | Jak dodać nowe zdjęcia?

Komentarze: ⇵

Sekcja komentarzy służy wymianie informacji, poglądów, oraz innych informacji pomiędzy użytkownikami Bazy. Prezentowane tutaj wypowiedzi należą bezpośrednio do ich autorów i nie stanowią treści informacyjnej tej strony.

Ogólnopolska Baza Kolejowa

Gliwice

Komentarze: ⇵

Trwa zapis, proszę czekać...