Bauer Zdenek, Stare Parowozy, „Sport i turystyka”, Warszawa 1986, s. 218

TKt 48


Układ osi:1'D1'
Napęd:2 cylindry, para przegrzana
Rozstaw szyn:1435 mm
Użytkownik:PKP
Kraj:Polska
Producent:Chrzanów, Poznań

Do obsługi ruchu podmiejskiego koleje DR i DB używały parowozów o układzie osi 1'D2', kolej CSD zamówiła maszyny trzycylindrowe o układzie osi 2'D2', PKP natomiast zapotrzebowała lżejsze tendrzaki z silnikiem bliźniaczym o układzie osi 1'D1', z podobnym naciskiem osi, ale o znacznie mniejszych parametrach.

Parowozy dostarczane przez dwie fabryki miały klasyczny kocioł spawany, rury cyrkulacyjne w skrzyn paleniskowej i ruchomy ruszt. W belkowej ostoi z przodu i z tyłu były umieszczone wózki Kraussa–Helmholtza. Osią napędną była trzecia oś wiązana. Zewnętrzny rozrząd Heusingera. Skrzynie na zapasy wody były z boków i z tyłu parowozu. Trochę niezwykły kształt nadawały parowozowi kominowe odchylacze dymu i skośna czołowa ściana budki.

W latach 1950–1957 wyprodukowano 209 parowozów serii TKt48 (Chrzanów — 115, Poznań — 94). Uszatki, jak popularnie nazywano maszyny tej serii, szybko ruszały z miejsca, nadawały się do ruchu wahadłowego bez obracania na stacjach końcowych. Pracowały na liniach górskich w Tatrach i Karkonoszach pokonując wzniesienia do 25 promili. Parowozy serii TKt48 są eksploatowane na PKP do dnia dzisiejszego.

Seria TKt48 jest jedyną swego rodzaju konstrukcją tendrzaka — dość duży nacisk osi, mniejsza wydajność kotła i moc silnika. Podobny parowóz kolei DR (seria 86) miał nacisk osi 15 t, kolei CSD (seria 433.0) tylko 13 t — przy porównywalnych parametrach.

Sześć maszyn tej serii wyeksportowano do Albanii.

Długość całkowita14.140 mm
Stały rozstaw osi1700 mm
Całkowita powierzchnia ogrzewalna123 m2
Powierzchnia rusztu3 m2
Nadciśnienie pary w kotle16 atm
Średnica cylindrów × skok tłoków500 × 700 mm
Średnica kół napędnych1450 m
Masa służbowa98 t
Największy nacisk osi16,8 t

[rysunek TKt48]

--------------------

Strona początkowa serwisu „Koleje Dolnego Śląska”